‘Je leert het meest door het te doen’

Ik ben nu bijna een half jaar bij Lijn1, maar het voelt voor mij alsof ik niet anders heb gedaan. De thema’s sluiten erg aan en zoveel energie en betrokkenheid bij de teamleden heb ik niet vaak meegemaakt. Misschien ook niet zo gek, want juist dit is noodzakelijk om uitvoering te geven aan uitdagende opdrachten in een snel veranderende wereld. Zonder deze energie beweegt er niets, of kun je weerstanden niet overwinnen.

Systeemwaarden

Ik heb ervaring in de zorg en heb daar veel aandacht voor. Beleidsmakers in en rondom de zorg zeggen vaak dat we de beste zorg hebben van Europa. Ze spreken erover in termen als toegankelijkheid, efficiëntie en rendement. Op die vlakken scoren we goed, maar dat zijn de kille systeemwaarden. We zien tegelijkertijd ook dat er een enorme bureaucratie is ontstaan, het systeem enorm complex is gemaakt, een groot deel van de collectiviteit is verlaten en dat we inmiddels de duurste zorg van Europa hebben.

Onhoudbaar en onbetaalbaar

Er is vanuit de ingezette marktwerking in 2006 een beweging ontstaat die ervan uitgaat dat ziekenhuizen winst moeten maken. Een onnavolgbare en averechtse beweging wat mij betreft. Het betekent in feite hoe meer je opereert, hoe beter het ziekenhuis ‘presteert’. Maar daar worden mensen niet beter van. Tenminste, ik ken geen verband tussen het aantal operaties en gezonde jaren. Als een ziekenhuis dan goed ‘presteert’ dan zeggen diezelfde mensen dat de zorg ‘onhoudbaar en onbetaalbaar’ wordt en stellen dan omzetplafonds in, wat dan weer haaks staat op marktwerking.

De zorg draait dus om geld, technologie en grote zorgbedrijven. We hebben 30 jaar schaalvergroting en fusies doorgemaakt. Dat staat inmiddels zover van onszelf af dat een fundamentele kanteling nodig is. Wij – als mensen – passen niet meer in die systemen.

Gezond samen leven

Mijn persoonlijke drijfveer is aansluiten bij en samen vormgeven van de kracht van mensen die anders denken en doen. Vertrekken vanuit vertrouwen. Ik zie die mensen gelukkig ook. Of je nu kijkt naar zorgprofessionals die zich organiseren of wijkbewoners die aan de slag gaan met leefbaarheid of de samenwerking zoeken om eenzaamheid in hun wijk aan te pakken. Er zijn talloze initiatieven van mensen die gezond samen leven organiseren.

Mensen zijn de inspiratoren, aanjagers en verbinders van gezond samen leven. Dat gaat veel verder dan de afwezigheid van ziekte of ongemak. Dat blijkt heel vaak te gaan over zingeving. Iets willen of kunnen betekenen. Niet in je eentje, maar samen! Zo zijn er vele coöperaties ontstaan waarin mensen zelf de hulp organiseren om wijkbewoners langer thuis te laten wonen. Zij wachten niet op een overheid. Dat samen iets betekenen, biedt vaak een gelukkiger bestaan. Een mooie ‘bijvangst’ is dat de zorgvraag ook vaak verlaagt daar waar geluk groeit.

Het begint en eindigt bij ons

Mensen maken dus zelf al ‘een kanteling’, de transitie is in gang gezet. Die beweging verloopt stil, maar is groot en groeit. Het is een avontuurlijke reis met uiteraard ups en downs. Waarschijnlijk zal er weerstand, tegenwind en misschien zelfs chaos ontstaan onderweg. Ik reis graag mee om door de chaos heen te bewegen. Niet zomaar om te reizen, maar omdat systemen niet meer passen, onhoudbaar zijn. Het uitgangspunt moet zijn dat het bij ons begint en eindigt!

Hoe? Door altijd de goede dingen zo goed mogelijk doen, door mensen en hun talenten en ervaringen te verbinden én nooit bang te zijn om fouten te maken. Door te doen, ervaar je wat je kunt loslaten en wat juist wel effectief is. En natuurlijk geldt: als je niet start, kom je nergens!

Rol van betekenis

En dat starten echt een verschil kan maken, heb ik ervaren binnen het Lijn1 team. Naast de kanteling aan ‘de buitenkant’, zijn we als team ook scherp op onze richting. We moeten  veranderingen aan durven gaan en daarin koersvast blijven. Ik voel me enorm betrokken bij die thema’s en kan daarin een rol van betekenis spelen.