De Kracht van het gesprek

In gesprek gaan met bewoners… hoe doe je dat? Dat is wat veel professionals zich afvragen. Want in gesprek gaan met een patiënt of cliënt, daar heeft men vaak wel een beeld bij. Maar hoe benader je een grotere groep. En hoe kun je deze groep inzetten om mee te denken over bijvoorbeeld hun gezonde wijk. We spreken Loes Hulsebosch over haar inzet in de Samenkracht Ateliers waarin bewoners met elkaar of met professionals in gesprek gaan. “Samenkracht gaat over het van betekenis zijn en samen betekenis geven. Dat maakt deze aanpak zo mooi”.

Samenkracht ateliers wat zijn dat?
De samenkracht ateliers zijn dialoogbijeenkomsten waarin de bewustwording ten aanzien van het eigen kunnen en doen van bewoners wordt vergroot. De nadruk ligt hierbij op de kracht en het vermogen van mensen.

We zijn met deze samenkracht ateliers gestart vanuit de wens van wijkprofessionals om het contact met bewoners te verdiepen en hen te betrekken bij het werken aan de opgaven die er in de wijk gesignaleerd worden. En wat bleek was dat in de dialoog niet alleen oplossingen werden bedacht die door de professional konden worden uitgevoerd, maar dat juist bewoners zelf tot ideeën kwamen, waarmee ze samen aan de slag konden en wilden.

We beginnen meestal met een initiatiefgroep van drie mensen (professionals en bewoners) om tot een afbakening van het thema van de dialoog te komen. Van daaruit start het “zwaan kleef aan” proces. Zo wordt iedere professional en bewoner gevraagd om weer iemand mee te nemen uit het persoonlijk netwerk, waardoor de groep groeit. In feite wordt er gewerkt volgens de netwerktheorie. De ontmoeting en het gesprek tussen bewoners levert ook vrijwel direct gezamenlijke activiteiten op zoals samen eten, samen delen en samen bewegen.

Inmiddels wordt de methodiek ook ingezet door belangenorganisaties en patiëntenverenigingen, juist omdat hiermee niet alleen inzicht wordt verkregen in de wensen en ideeën van hun achterban, maar omdat hiermee direct wordt gewerkt aan het versterken van de participatie.

Hoe zit het in deze regio?
In de Haagse regio zijn we drie jaar geleden gestart vanuit het Centrum voor Ouderen in Escamp. We zagen daar een weerbarstige problematiek waarbij armoede en leefstijlproblemen bij bewoners een grote rol speelden. Door met een groep bewoners het gesprek aan te gaan, leverde dit bij zowel professionals als bewoners nieuwe inzichten op. Uiteindelijk kwamen de bewoners zelf met heel veel ideeën.

In Escamp begonnen we met bijeenkomsten voor jong en oud. Vorig jaar hebben we op verzoek van de gemeente in wijken waar veel ouderen wonen ateliers gehouden over ‘senior vriendelijke wijken’. Veel ouderen wilden het liever hebben over ‘vriendelijke wijken voor iedereen’. En dit jaar organiseren we Samenkracht80+ ateliers voor de oudste generaties. Zij worden vaak aangesproken op kwetsbaarheid, ziekte, zorg, kosten, voltooid leven. Terwijl zij zeggen: “We zíjn er, we doen ertoe, we willen meedoen en van betekenis zijn”.  Tachtigplussers geven aan dat zij niet afgeschreven willen worden, maar van toegevoegde waarde willen en kunnen zijn in hun eigen omgeving en wijk vanuit de dingen die zij nog wel kunnen en aan ervaring meedragen.

Wat maakt dat het werkt?
Het vraagt natuurlijk van professionals en bewoners vooral een investering in tijd. Mijn ervaring is dat het zowel door professionals als bewoners als erg inspirerend wordt ervaren. Je ziet dat er al energie ontstaat door samen dingen te bespreken. Mensen zitten gelijkwaardig aan tafel en gaan er samen voor. Het raakt mij als ik zie hoe mensen al tijdens een gesprek opbloeien.

Het helpt als gesprekken worden gevoerd via de motiverende gespreksvoering. In het atelier werken we met verschillende werkvormen. Zo praten we, we tekenen, we dansen en zingen. We zoeken naar de vorm die past bij de deelnemers. De dialoog wordt begeleid door een daartoe opgeleide professional of vrijwilliger (moderator). Soms ben ik zelf die moderator, maar ik leid ik zelf ook moderators op. Het is heel inspirerend  om aan deze beweging een bijdrage te mogen leveren.

Zou je nog een afsluitende boodschap mee willen geven aan de lezers?
“Zoek als professional, maar vooral ook als medemens, de dialoog met patiënten en bewoners en probeer samen tot kracht te komen in de wijk”.

Meer weten over de Samenkracht Ateliers? Kijk op http://www.samenkracht.nu

Het verhaal van Loes schetst maar weer eens hoe belangrijk het is om mensen niet vanuit hun onvermogens te benaderen, maar hen juist vanuit hun kracht en talent in te zetten. Ook als het om hun eigen gezondheid en hun eigen wijk gaat.
 
Als Lijn1 stimuleren we actief de verbinding tussen professionals en bewoners. Want alleen samen komen we tot gezonde wijken.